دی لە کەرکوک چی روی داوە ، کەرکوک شارێکی مێژووی کوردە کە لە ناو بەلگەنامە مێژویەکان بە ناوچەیکی کوردی ناسێندراوە. لە سەردەمی عۆسمانیەکان کاتێک کە کەرکووک ژێر دەستی تورکەکان بوو بەڕێک لە تورکەکان لە کەرکوک نیشتەجێ بوون. کاتێک کە لە کەرکوک نەوتیان دۆزی و زانیان بە سەر دنیایک نەوت و پوڵ خەوتە (ئێستا کەرکوک ٤٠٪ نەوتی عێراقی تیا بەرهەم دێت) کەرکوک لای عەرەبە عێراقیەکان گرینگ بوو و دەستیان کرد بە هاوردنی عەرەب بۆ کەرکوک تا ناوچەکە بکەن بە عەرەب .
دوای ئەمە کە ئەمریکا هێرشی کرد سەر عێراق لە شەری ساڵی ١٩٩١ ، کوردەکان رژیان ناو تەواو شارەکانی کوردیی عێراق و گشتیان گرد و هەر وا کەرکوکیشیان گرد کە هەر کوردی زۆری تیا مابوو. کاتێک کە سەدام دەستی بە هێرشی پێچەوانە کرد کوردەکان بەرگیریان کرد و ٣٠٠٠ کەس لە چەکدارەکانیان لێ کوژرا و لە ئاخر کەرکوک کەوت دەستی سەدام . بەڵام زۆرێک لە شارەکان لە دەستی کوردان هەر ما. ئەمریکا ساڵی ٢٠٠٣ کە سەدامی روخاند ، کەرکوک دوبارە هاتە ناو هەواڵەکانوو و بوو بە هەواڵی گرینگی کوردەکان، ئەو کاتە کە عەرەبەکان هیچێک چەک و پارە و… نەبوو وتیان باشە ئێمە کەرکوک دوبارە وەک جاران ئەیکەین بە ناوچەیکی کوردی و عەرەبەکان ئەنێرین بۆ شاری خۆیان دوای ئەویش لەوێنە هەڵبژاردن ئەکەین تا بزانین کەرکوک دێتە ناو حکومەتی هەرێمی کوردستان یان لە ژێر دەسەڵاتی عێراق ئەمێنێت ، کوردەکانیش وتیان باشە وا بکەین. عەرەبە عێراقیەکان دایان بە ژێر قسەی خۆیان و وایان نەکرد و تورکیایش لەو دورە وتی کەرکوک تورکی هاتیا و بە هیچ جۆرێک نایڵین بکەوێتە دەستی کوردەکان و کەرکوک بە شارێکی تورکی ئەزانین.
دوای ئەوە وا داعش هات ناو عێراق، کەرکوک کەوتە دەستی داعش و دوای ئەوە کوردەکان کەرکوکیان گرد، حکومەتی عێراقیش لە کاتی شەری داعش پارەی نەئەدا بە کوردەکان تا نەتوانن حقوق و موچەی چەکدارەکانیان بدەن ، دوای لە ناوچونی داعش کوردەکان وتیان نە بە ئێمە پارە ئەدەن نە کەرکوکتان کرد بە شاری کوردی و نە یاسای فێدراڵ بوونی عێراق بە یاسا ئەزانن و عەمەڵی پێ ناکەن ، لە بەر ئەمە ئێمە لە عێراق جیا ئەبین. دوای چەند مانگێک کە راپرسی لە خەڵکی کورد کرا عێراق هێرشی کردە سەر کوردستان و لە کەرکوک دەستی پێ کرد بەڵام کوردەکان کەرکوکیان چوڵ کرد و دوایی وتیان کە عێراق ١٠٠٠ تانکیان هێنا بوو بو کۆڵێک چەکی پێشکەوتوو و سەربازێکی زۆر، کەرکوک دوبارە کەوت دەستی عێراق و عێراق لە تەواو کردنی شەر و لەناو بردنی حکومەتی کوردستان سەرکەوتوو نەبوو و لە شآرەکانی تر لە کوردەکان شکەستی خوارد.
تا ئێستا کێشەی کەرکوک هەر ماوە و یەکلا نەکراوە ، ناوچەیک کە تورکیا وتیەتی رەنگە سوپای برژێنێت ئەوێنە و داگیری بکات و لە دەست کوردەکان رزگاری بکات، عێراق کە لەم ١٠٠ ساڵە کەرکوکی کردە بە عەرەب و جواوی کوردانیش نادات ئیتر باسی کەرکوک ناکات و گەرەکیەتی گشتی حکومەتی کوردستان بروخێنێت، ئەمیش هەر وەک خۆی ماوە، و پارەی زۆری کەرکوکیش کە بووە بە دوژمنی کوردان و هەر ئەدرێت بە فرۆکە و تانک و تۆپ و … بۆ سۆپای عێراق هەر ماوە.
