بۆ چی وڵاتانی جیهان وەک هەنگەژاڵە بونە هەزار وڵات

هەنگەژاڵەتان دیە کە هەر گروپێک بونەتە دەسەیکوو شارێکیان بۆ خۆیان دروست کردە، و لەوێنە ئەژین. مروڤیش هەر وەکوو هەنگەژاڵە بونەتە و هەر دەسە وڵاتێکیان دروست کردەو تیای ئەژین، ئەمە نیشانەی چیە ، بۆ چی هەزاران ساڵە وایە و ئەم حاڵەتە کەی تەواو ئەوێت، ئایا تەواو بوونێکی هەیە ؟ بۆ چی وڵاتانی جیهان وەک هەنگەژاڵە بونە هەزار وڵات ؟

سەرۆکی چین چەندین جار قسەی کردە و وتیەتی گەرەکیانە چارەنووسی وڵاتیان تەک وڵاتانی دیکە هاوبەش بیت (کوا یەکگرتن؟!) ، ئەمریکایش خەریکە ئەچێت بۆ هەسارەی مەریخ کە لەوێنە شار دروست ئەکات، هەر وا بەر کەسانێکیش کە ئەرۆن بۆ ئەمریکا ئەگریت، ئوروپایش هەر وای لێ هاتە.

هەنگەژالە

دی کوانێ یەکگرتن و یەک بوونی مروڤەکان، مروڤەکان خۆ ئێستا خەریکن لە سەر وڵاتیان و توزێک خاک و تۆزێک نەوت و… یەکترین ئەکوژن. ئەم یەکیەتی ئوروپا چی لێ هات کە خەریک بوو ئەبوو یەک وڵات. بو چی سنورەکانی خویانیان دوبارە بەست و ئەو ئازادیەی جاران بۆ خەڵک نەما .

بە راستی ئایەندەی جیهانمان چی لێ دیت، و ئەم مرۆڤانە کە رەنگی پێستیان و گەورەیی جەستەیانوو و چاویانوو زمانیانوو و کولتووریان جیاوازە لە یەکتر. چیان لێ دێت، بۆ چی هیچ کەس قسەی یەکگرتن ناکات؟! بۆ چی چین کە ئەتوانێت داهاتوی جیهان دروست بکات و بینووسێت ! ئەڵێت گەرەکمانە چارەنوسمان گرێ بدرێتە باقی وڵاتان ! ناتوانێت بیشتر بڵێت، دی بۆ چی قسە لە یەکگرتن ناکات بۆ چی قسە لە زۆرتر دابەشبوون و شەر تەک ئەمریکا ئەکات. مەگەر ئێمە پێشکەوتوو نین ؟! مەگەر ساڵی ٢٠٢٥ نیە؟!

بە راس داهاتووی ئێمە چی لێ دێت و ئایا ئێمە ئەتوانین لە هەنگەژاڵە بوون خۆمان رزگار بکەین یان لە مێلوورە بوون، من بروا ناکەم ، ئەگەر بوایت لەم چەند هەزار ساڵە ئەبووین بە یەک وڵات و ئەم شەر و جەنگە کە هەر بەردەوامە تەواو ئەبوو. ئێستایش کە شەر خەریکە ئەروات بۆ بۆشایی ئاسمان و لەوێنەیش هەر ئەم شەری وڵاتان بە یەکۆ بەردەوام ئەبێت.

هەنگ(لینکی ماڵپەڕێکی دیکە)

لە جیهانی ئیمرو چۆن ئاشتی بپارێزین

کەمتر تەک یەکترین شەر کەین

ناو هەموو خێزانێک و لە ناو هەموو جەمعێک شەر و قسەی ناخۆش هەیە، بەڵام کاتێکە قسەی ناخوش زۆر بوو ئەبێت بزانین کە کێشە ناو خێزانمان هەیە، یان لە سەر کارەکەمان یان هەر شوێنێک کە دەمەقاڵەمان ئەوێت کێشە هەیە. کێشە چیە ؟ کێشە لە کویە؟ بەڕێک کەس ئەمە بە کێشە نازانن و وا ئەزانن ئەگەر وا نەون نەخۆشن و کێشەیان هەیە ! ئەمانە پێچەوانە بیر ئەکەن . کەمتر تەک یەکترین شەر کەین .

کۆمەڵگای ئێمە چوە بۆ لایک کە وا ئەزانین ئەبێت وەک گورگ وا بین و بەڕێک لە دایک و باوکەکان جۆرێک تەک مناڵیان قسە ئەکەن و گەورەی ئەکەن کە گورگ بێت و مناڵەکەیان بتوانێت لەم جیهانە خراپە خاس و ئاسودە بژین. بۆ ئەم مەبەستە دەس ئەکەن بە ئازار دانی مناڵیان ، خراو تەکی قسە ئەکەن ، توڕەی ئەکەن ، بە زۆر کارهایکی پێ ئەکەن تا فێر بێت و رەحمی بۆ کەس نەوێت و ….

کێشەی دەروونی

ئەبێت بزانین کە ئەگەر خراو تەک مناڵمان قسە بکەین و تەکیا خراو بین ، وا کە فکر ئەکەن ناوێت و مناڵتان بە هێز ناوێت، ئەوە کە خەڵک ئەچن بۆ وەرزش و جەستەی خۆیان بە هێز ئەکەن ئەگەر کەمێک خراو تەک جەستەی خۆیان کار کەن ئەو جەستە لە کار ئەکەوێت، و زانایانی دەرونناسی ئەڵێن ژیانی خراو و پر کێشە مروڤ نەخۆش ئەخات و ئەو کەسە وا نەخۆش کەوتە ناتونێت ژیانی خۆی بە رێ ببات.

ئەگەریش هەر توڕەن و گەرەکتانە تەک هەموو کەس شەر بکەن ، ئەبێت بەر خۆتان بگرن و شەر نەکەن چون خەڵک نەخۆش ئەخەن، من وا فکر ئەکەم ئەگەر لەم جۆرە بنیامانەمان دی کە یەک هەموو کەس شەر ئەکەن و زۆر توڕەن ئەبێت پیان بڵێن کە کێشەی دەرونیان هەیە ئەبێت برون بۆ لای دوکتر تا کێشەیان چارەسەر ئەبێت، هیچ بنیامێکی سالم شەری پێ خۆش نیە و شەر ناکات و ناکەوێتە گیان منال و دۆستەکانی. هیچ بنیامێکی سالم هەموو رۆژ ناکەوێت گیان ئەم و ئەو ، ئەم بنیامانە کێشەیان هەیە و ئەبێت کێشەیان چارەسەر بێت و بەریان بگیریت.

نەخۆشی دەروونی چیە؟

چۆن هەستی دەروونی خۆمان رێک بخەین

کشتوکاڵی مۆدێرن چیە؟

بە کشتوکاڵێک ئەڵێن کە لە تکنۆلوژیای رۆژ کەڵک وەر گریت ، و بەرهەم زۆر بکات و کوالیتی(کیفیت) بەرهەمەکان زۆر بکات وبەرهەمەکان سڵامەتتر بدرێن دەس خەڵک ، هەر وا زیان گەیاندن بە سروشت کەم بکات. هەر وا کار ئاسانتر بکات و بە جێگای مروڤ بە تکنۆلۆژیا کار بکەین.

کشتوکاڵی مۆدێرن ئەبێت قازانج زۆر بکات ، ئەگەر نەیکات جوتیار بە دوای ناچێت و کارەکان بە شێوەی کۆن جێ بە جێ ئەکەن . لە کشتوکاڵی مۆدێرن مرۆڤ رۆڵی کەمتر ئەبینێت و زۆر تری کارەکان بە ماشین ئەکرێت .

لە کشتوکاڵی مۆدێرن کەسانێک کە پارەی کەمیان پێیە ناتوانن بەشدار بن و بۆ دەستپێکردنی کار پارەی زۆری پێویستە بەڵام لە لایکی دیکە ئەو ماشینانە وا ئەیکڕن و کارەکەی پێ ئەنجام ئەدەن قازانجی یەکجار زۆرتان پێ ئەگەینێت. بۆ ئەم کارە زەوی گەورەتان گەرەکە و کێشی بەرهەمەکان یەکجار زۆرە و ئەبێت فکرێک بۆ فرۆشەکەی بکەن ، کە ئەم کارە ئەتوانن کۆمپانیاکانێک کە کاری فرۆش ئەگرن بە دەست بیکەن. بۆ فرۆشی دەرەوەی وڵات کۆمپانیاکانی نێودەولەتی شارەزا کۆمەکی یەکجار گەورەن.

کشتوکاڵی مۆدێرن

سود و زیانەکانی تکنۆلۆژی (ماڵپەرێکی دیکە)

پارە یان پووڵ چیە و بۆ چی بوە بە کێشە

رێنمایی کڕینی لەپ تاپ

ئەگەر گەرەکتانە لەپ تاپ بکڕن من ئەتوانم بەڕێ رێنماییتان بکەم، بەر لە گشتی بزانن لەپ تاپ تان بۆ چی گەرەکە ، بۆ گەیم ، بۆ کاری ئەندازیاری ، بۆ ناو کارگە ، بۆ کاری سادە وەک اینترنت و فیلم و… ، دوای ئەوە کە زانیتان بۆ چی گەرەکتانە لەپ تۆپ بسێنن ئەبێت کەونە فکر بودجەکەی و بزانن چەنێک ئەتوانن و چەنێک گەرەکتانە خەرج بکەن.

لەپ تاپەکان چەند دەسەن و زۆر زۆر گرینگە کە دروست هەڵیبژێرن، لە بەر ئەوەی ئەتوانن لەپ تاپی زۆر گران بسێنن کە بە کاری گەیم و کاری گرافیکی نایت و … یان لەپ تاپێک بکڕن بۆ ناو کارگە بەڵام بە کەوتن لە دەست یان ئاو یان تۆز و خۆڵ خراو بێت و لە کار کەوێت.

لەپ تاپ ورک ئستیشن
لەپ تاپی ورک ئستیشن بۆ کاری پیشەیی

ئەگەر بۆ کاری پیشەیی لەپ تاپ تان گەرەکە دەسەی ورک ئستەیشن خاسترینە، ئەگەر بۆ گەیم گەرەکتانە گیمینگ لەپ تاپ بسێنن، ئەگەر بۆ بیزینس گەرەکە بیزینس لەپ تاپ، هەر وا ئەگەر بۆ کاری سادە وەک وب و فیلم و ئوفیس نۆت بوک خاسە.

لە بیرتان بێت هەر کۆمانیایک چەندین جۆر لەپ تاپ دروست ئەکات بۆ نمونە لەپ تاپی گیمینگی ئێچ پی خۆی سێ برەندی جیا لە یەکن کە خاس و خراویان هەیە.

ئێمە بۆ کاری سەربازی یان بۆ کێو و دەشتیش لەپ تاپمان هەیە کە بە جۆرێک دیزاین کراون کە زۆر درەنگ خراو ئەون و لە کار ئەکەون و تایبەت بەو شوێنە دروست کراون.

لەپ تاپ گیمینگ
لەپ تاپی گەیمینگ

تا جێگایک کە ئەتوانن لەپ تاپی ئستۆک و دەسی دوو یان کۆن مەسێنن ، چون جیهانی کامپیوتر هەموو رۆژ پێش ئەکەوێتو نوێ ترین لەپتاپەکانن کە خاسترین کوالیتایان و خێراییان هەیە، بۆ نمونە CPU (ئینتڵ)خۆی تا ئێستا ١٤ نەوە(نەسڵی) لێ دروست کراوە ، کە نەسڵی ١٤ لە گشتی بە هێزترە و مۆدێرن ترە .

چۆن شارەکەمان ئاوان بکەین

ماڵپەر بۆ کڕینی لەپ تاپ

بۆ چی زانست زۆر گرینگە

لەمەو دوا لەمۆرد زانستیش ئەنووسم، هەر ئەو شتە کە پارە ئێرێت ناو ژیانمان، هەر ئەو بەشەی کە هێز ئێرێت ناو ژیانمان، هەر ئەو خاڵەی کە ئەتوانین پی رێگە پەیا بکەین و ژیانی زۆر کەسی پێ رزگار بکەین. زانست ئەتوانێت ژیانت پر بکات لە خۆشی و ئەمە زۆر گرینگە کە هەر کارێک ئەکەین هۆشمان بێت لە جیهان دواو نەکەوین. کە ئەگەر دوا کەوتین کەم کەم لە ناو ئەچین ، لە بەر ئەوەی کەس ماتڵی ئێمە ناوێت و خەڵک بە دوای پارە و خۆشی و پێشکەوتنی خۆیانن.

زانست

زانست چیە ، زانست هەر ئەوەیە کە ئەگەر لە کارەکەمان کەڵکی لێ وەر نەگرن کارتان پارەی تیا نامێنێت و ناتوانن ژیان تان رێک خەن یان کێشەی دیکە دروست ئەبێت و کارەکەتان خراو ئەبێت. ئەگەر پارەتان گەرەکە ئەبێت کارەکەتان بە زانستی رۆژ پەرە پێ بدەن، هەر کارێکتان هەیە بچوک یان گەورە ئەتوانن تەک ژیری دەستکرد وەک ChatGPT یان باقیەکەیان راوێژ بکەن، ئەوان کۆمەکتان ئەکەن، دەست بکەن بە راوێژ کردن و زانینی ئەمە کە کارەکەتان چۆن پەرە پێ بدەن، چۆن قازانجەکەتان زۆر بکەن.

ئێوە ئەتوانن هەر کالای وڵاتانی دیکە بکڕن و ناوچەکەتان بکەن بە بازاری کەسانێک کە ئەو پارە کەمەی کە بە دەست تان هاتوە لێتان ئەگەرن، و شتێک کە پیویستی تان پێ نیە ئێرن ناو ژیانتان و ئێوە وائەزانن کە دەولەمەن بوون. ئەمە دروست نیە ئێستا ئیلان ماسک هەر خەریکە خۆی دەوڵەمەنتر ئەکات و بەڕێک لە خەڵکیش هەر بە ماڵێکی ٩٠ متری رازاین، من ناڵێم کە هەموو شتێک پارەیە، نە من گەرەکمە بڵێم کە پێشکەوتن بە کار بە دەست دێت و ئەبێت بە دوایا بچیت ، ئەبێت بۆی پلان برێژیت و بە دەستی بێنیت، باوەر بکەن ئەم جیهانە ئەونە خاس نیە کە بە بێ کار کردن و پارەی خاس پەیاکردن بتوانیت تیای خاس بژیت، کێشەت بۆ دروست ئەبێت و ژیانت خراو ئەبێت.

زانست لە ویکی پێدیا

لە روی هەسارەکانی دیکە ژیان هەیە