ئەمە ئاخر پۆستی منە و ئیتر لەم ماڵپەرە هیچ نانوسم ، لە بەر ئەوەی هەستێکی خاسم نیە.
من وتم کە هەر چی ئەنوسم یاسایی ئەبێت و گەرەکمە ئاشتی پارێز بم و … بەڵام لە ناوەراس بەرێکی زۆر هەڵەم کرد و لە رێگەیک کە بۆ خۆم دامنا بوو لام دا. بەرێک بنیام ناتوانن هەستی خۆیان کنترۆڵ بکەن ، منیش یەکێ لەوانە.
ببورن.
خواتان لەگەڵ
صالح مۆسلێم لە سەرۆکانی پارتی یەکیەتی دیمۆکراتیک وتی : گەرەکیانە ئێمە ناچار بە چەک دانان بکەن و بەم شێوە ئێمە ناتوانین لە خۆمان بەرگری بکەین. صالح مۆسلێم: ئێمە نابێت چەک دانین .
ئەو وتی یەکگرتنی ئێمە و سوپای سوریا نابێت بە شێوەیک بێت کە هێزەکانی ئێمە هیچ ناو و نیشانیان لێ نەمێنێت.
هەر وا وتی : ئێمە گەرەکمان ناوێت لە سوریا جیا بین و ئەوە کە داوای نا ناوەندی بوونی حکومەتی داهاتوی سوریا ئەکەین ، داوای جیا بوون لە سوریا نیە، بەڵکو داوای بەشداری کردن لە سیاسەت و هێزە لە داهاتووی سوریا.
من وا فکر ئەکەم سوریا ئەگەر گەرەکیەتی پێشکەوتنی ئابووری بە خۆی ببینێت ، و ببینێت کە خەڵکەکەی شادن و ژیانێکی خاسیان هەیە ، ناوێت وڵاتیان توشی جەنگێکی دیکە بکات و ئەبێت تەک کوردەکان رێک بکەوێت. ئەوە کە سوریا گەرەکی ناوێت بەبێ دانی هیچ شتێک و بە بێ کۆتا هاتن لە قسەکانی ، حکومەتی کوردی و سوپای کوردی رۆژئاوای کوردستان لە ناو بەرێت و ناو و نیشانێکی لیان نەهێلێت، ئەوە ئەگەێنێت کە شەرع و هاوکارەکانی وا ئەزانن کە ئەتوانن زۆر بە ئاسانی کوردەکان لە ناو بەرن، بەڵام وا نیە و ئەگەر توشی شەر تەک کوردان بن ، زیانێکی یەکجار زۆریان پێ ئەگات.
ئەم کارە وا شەرع ئەیکات و گەرەکیە کوردەکان بە جەنگ و شەر لە ناو بەرێت ، کۆتاییەکەی ئابروچونی شەرع و حکومەتەکەیوو ئایدۆلۆژیاکەیەتی.
بۆ چی شەری سودان لە بەر چاو نیە؟ ئەم گشتە کوژیاوە بەڵام قسەی لێ ناکرێت. سودان کە هاوناوی سەرۆکوەزیرانی عێراقە ، بوە بە شوێنێک کە ئەڵێی شەر لەوێنە گرینگ نیە و گیانی خەڵک لەوێنە گرینگ نیە! من کە فیلمەکانم نەدیە بەڵام بیستومە کە زۆر خراپ و قیزەونە ،بێ رەحمیێکی زۆری ها تیا، هیوادارم تەواو بێت، بە راست ئەگەر لەم شەڕانە کەس دەستێوەردان نەکات ، جیهان کەم کەم ئەبێتە خراوەیک کە گیانی مروڤ تیای گرینگ نیە، هیوادارم وڵاتان دەستێوەردان بکەن و شەر تەواو بکەن و وڵاتانی دیکەیش دەست نەکەن بە قسە و وتنی ئەمە کە نابێت کارتان بە سەر سودان بێت و با چەکدارەکان یەکتر و خەڵک بکوژن. تکایە بەر شەر لە سودان و ئۆکراین و سوریا و …. بگرن. لە ٢ ساڵ جەنگی سودان ٤٠٠،٠٠٠کەس کوژراون .
دی لە کەرکوک چی روی داوە ، کەرکوک شارێکی مێژووی کوردە کە لە ناو بەلگەنامە مێژویەکان بە ناوچەیکی کوردی ناسێندراوە. لە سەردەمی عۆسمانیەکان کاتێک کە کەرکووک ژێر دەستی تورکەکان بوو بەڕێک لە تورکەکان لە کەرکوک نیشتەجێ بوون. کاتێک کە لە کەرکوک نەوتیان دۆزی و زانیان بە سەر دنیایک نەوت و پوڵ خەوتە (ئێستا کەرکوک ٤٠٪ نەوتی عێراقی تیا بەرهەم دێت) کەرکوک لای عەرەبە عێراقیەکان گرینگ بوو و دەستیان کرد بە هاوردنی عەرەب بۆ کەرکوک تا ناوچەکە بکەن بە عەرەب .
دوای ئەمە کە ئەمریکا هێرشی کرد سەر عێراق لە شەری ساڵی ١٩٩١ ، کوردەکان رژیان ناو تەواو شارەکانی کوردیی عێراق و گشتیان گرد و هەر وا کەرکوکیشیان گرد کە هەر کوردی زۆری تیا مابوو. کاتێک کە سەدام دەستی بە هێرشی پێچەوانە کرد کوردەکان بەرگیریان کرد و ٣٠٠٠ کەس لە چەکدارەکانیان لێ کوژرا و لە ئاخر کەرکوک کەوت دەستی سەدام . بەڵام زۆرێک لە شارەکان لە دەستی کوردان هەر ما. ئەمریکا ساڵی ٢٠٠٣ کە سەدامی روخاند ، کەرکوک دوبارە هاتە ناو هەواڵەکانوو و بوو بە هەواڵی گرینگی کوردەکان، ئەو کاتە کە عەرەبەکان هیچێک چەک و پارە و… نەبوو وتیان باشە ئێمە کەرکوک دوبارە وەک جاران ئەیکەین بە ناوچەیکی کوردی و عەرەبەکان ئەنێرین بۆ شاری خۆیان دوای ئەویش لەوێنە هەڵبژاردن ئەکەین تا بزانین کەرکوک دێتە ناو حکومەتی هەرێمی کوردستان یان لە ژێر دەسەڵاتی عێراق ئەمێنێت ، کوردەکانیش وتیان باشە وا بکەین. عەرەبە عێراقیەکان دایان بە ژێر قسەی خۆیان و وایان نەکرد و تورکیایش لەو دورە وتی کەرکوک تورکی هاتیا و بە هیچ جۆرێک نایڵین بکەوێتە دەستی کوردەکان و کەرکوک بە شارێکی تورکی ئەزانین.
دوای ئەوە وا داعش هات ناو عێراق، کەرکوک کەوتە دەستی داعش و دوای ئەوە کوردەکان کەرکوکیان گرد، حکومەتی عێراقیش لە کاتی شەری داعش پارەی نەئەدا بە کوردەکان تا نەتوانن حقوق و موچەی چەکدارەکانیان بدەن ، دوای لە ناوچونی داعش کوردەکان وتیان نە بە ئێمە پارە ئەدەن نە کەرکوکتان کرد بە شاری کوردی و نە یاسای فێدراڵ بوونی عێراق بە یاسا ئەزانن و عەمەڵی پێ ناکەن ، لە بەر ئەمە ئێمە لە عێراق جیا ئەبین. دوای چەند مانگێک کە راپرسی لە خەڵکی کورد کرا عێراق هێرشی کردە سەر کوردستان و لە کەرکوک دەستی پێ کرد بەڵام کوردەکان کەرکوکیان چوڵ کرد و دوایی وتیان کە عێراق ١٠٠٠ تانکیان هێنا بوو بو کۆڵێک چەکی پێشکەوتوو و سەربازێکی زۆر، کەرکوک دوبارە کەوت دەستی عێراق و عێراق لە تەواو کردنی شەر و لەناو بردنی حکومەتی کوردستان سەرکەوتوو نەبوو و لە شآرەکانی تر لە کوردەکان شکەستی خوارد.
تا ئێستا کێشەی کەرکوک هەر ماوە و یەکلا نەکراوە ، ناوچەیک کە تورکیا وتیەتی رەنگە سوپای برژێنێت ئەوێنە و داگیری بکات و لە دەست کوردەکان رزگاری بکات، عێراق کە لەم ١٠٠ ساڵە کەرکوکی کردە بە عەرەب و جواوی کوردانیش نادات ئیتر باسی کەرکوک ناکات و گەرەکیەتی گشتی حکومەتی کوردستان بروخێنێت، ئەمیش هەر وەک خۆی ماوە، و پارەی زۆری کەرکوکیش کە بووە بە دوژمنی کوردان و هەر ئەدرێت بە فرۆکە و تانک و تۆپ و … بۆ سۆپای عێراق هەر ماوە.
ئەزانن لە عەفرین چی روی دا ، عەفرین شارێکی کوردی لە سوریایە ، لە ژێر دەسەڵاتی حکومەتی کوردی لە سوریا بوو، لە ساڵی ٢٠١٨ تورکیا تەک هێزەکانی پاڵپشتی کراوی عەرەبی سوریا (سوپای سوریای ئازاد)هێرشی کرد بۆ سەر عەفرین . لە کوژیاوانی ئەم شەڕە هەر کەس ئامارێکی بڵاو ئەکرد بەڵام ، کوردەکان وتیان لە ئێمە ٧٠٠ کەس کوژیاوە، تورکیا وتی لە ئێمە ٦٠ کەس کوژیاوە و لە سوپای سوریای ئازاد ٣٠٠ کەس کوژراوە، سوریای بەشار ئەسەد ٦٠ کەسی لێ کوژرا.
لەم شەرە ٦٠٠٠ سوپای تورکیا بەشداریان کرد و١٠،٠٠٠ تا ٢٥،٠٠٠سوپای سوریای ئازاد، لە لایەنی بەرامبەریش ٢٠،٠٠٠ کەس ژمارەی کوردەکان بوون و ٨٠٠ کەس سوپای سوریا بەشداری کرد.
ئەم شەرە ٢ مانگ درێژەی بوو.
من گشتی ئامارەکانم نەگوت کە زۆر بانوو و خواری هەیە و دیارە کە ئامارەکان راس نیە و درو یان نەزانینی زۆری ها تیا، بەڵام شەرێکی گەورە روی دا .
دوای ئەوە وا شاری عەفرین لە دەستی کوردەکان خرایە دەستی لایەنی دوژمن ، کارەساتێکی گەورە رووی دا خەلکێکی زۆر هەڵاتن، هێزەکانی سوریای ئازاد ژن و مناڵی خۆیان هاورد بۆ عەفرین و ئەم شارە کوردیە بوو بە شارێک کە زۆرێک عەرەبی سوری ها تیا، و دیمۆگرافیای ناوچە گۆڕیا و ئەو ناوچە ئیتر کوردی نیە.
ئەم ناوچە دارستانێکی زۆر گەورەی زەیتوونی بوو کە زۆریان بڕی و لە ناویان برد. کوردەکان ئەڵێن زۆر کەس ئەشکەنجە دران و زۆر کەس رفێنران و زوڵمێکی زۆر لەوێنە لە حەقی خەڵک کرا.
